Windows Server 2012 sunucu işletim sistemi çıkış süresi üzerinden yaklaşık bir yılı aşkın bir süre geçti. Windows
Server 2012 bulut-tabanlı işletim sistemi geliştirme süreci Windows
Server 2012 R2 ile beraber bir adım daha ileri taşınarak buluta entegre
kabiliyetler artırılmış ve yönetilebilirlik alanında da bulut-tabanlı
yönetim servisleri, geliştirme platformları bu sürüme ilave olarak
gelmiştir. Özellikle sunucu sistemlerinde sadece sanallaştırma katmanı
değil bu katmanı yöneten ilave yönetim ve orkestrasyon araçları ile
sanal sistemlerin bulut-mimarisinde kurulumu, yönetimi, izlenmesi gibi
yetenekler R2 sürümü ile yerleşik olarak işletim sistemi üzerinde
sunulmaktadır. Benzer şekilde istemci tarafında da yine Windows 8.1
sürümü ile gerek mobilite, gerekse de bulut-tabanlı uygulamalara,
servislere erişim, mobil cihaz arayüzlerinden bu uygulamaların
kullanımına yönelik çok daha yeni ve zengin yetenekler de beraberinde
geliyor. Şu anda Windows Server 2012 R2 Preview sürümü tüm dünya genelinde public olarak indirilebilir olarak yayınlandı ve Ekim 2013 gibi de tüm dünyada resmi olarak duyurulmasını bekliyoruz. Aşağıdaki adreslerden Windows 8.1 Client ve Windows Server 2012 Preview sürümlerini indirebilirsiniz:
Windows 8.1 Preview (Client) için:
Windows Server 2012 R2 için:
Bu
makalemizde de sizlerle Windows Server 2012 R2 Preview sürümü ile
kurulumunu ve gelen yenilikleri başlıklar halinde beraber inceliyoruz:
Windows
Server 2012 R2 DVD’si ya da ISO’su ile sunucuyu başlattığınızda ilk
açılışta doğrudan karşımıza aşağıdaki ekran gelecektir.
Windows Server 2012 R2 kurulumunun ilk aşamasında dil, saat ve parasal formatla, klavye dilini ayarlıyoruz.
Next ile bir sonraki aşamaya geçiyoruz.
Önceden
kurulmuş fakat zarar görmüş bir Windows Server 2012 R2 sistemini tamir
ederken bu ekranda “Repair your computer” seçeneğini kullanıyoruz.
“Install now” ile kurulum sürecini başlatıyoruz.
Karşımıza Windows Server 2012 R2 Datacenter ürününe ait ürün anahtarı (product key) ekranı gelecektir.
Toplamda 25 hanelik ürün anahtarını girdikten sonra Next ile sonraki adıma devam ediyoruz.
Karşımıza
ISO ya da DVD içerisinde mevcut bulunan Windows Server 2012 R2
sürümleri listesi gelir ve bizden hangi sürümü kuracağımızı soracaktır.
Bizim ISO dosyası içerisinde Windows Server 2012 R2 Core ve GUI tabanlı
sürümler olduğu için aşağıdaki resimde görüldüğü gibi listede bunlar
gelecektir.
Windows
Server 2012 R2’de de Windows 2008, Windows Server 2008 R2 ve Windows
Server 2012’de olduğu gibi grafiksel tabanlı “Server with a GUI” ile
kurulan işletim sisteminin yanında, komut satırı tabanlı “Server Core
Installation” da geliyor. Biz bu
aşamada grafiksel arayüzden yönetilen Windows Server 2012 R2 kurulumunu
yapacağımız için “Server with a GUI” seçeneğini seçiyoruz. Ve Next ile
süreci devam ettiriyoruz.
Karşımıza
gelen lisans anlaşmasını “I accept the license terms” kutucuğunu
işaretleyerek şartları kabul edip, Next ile bir sonraki adıma geçiyoruz.
Karşımıza
“Upgrade” ve “Custom (advanced)” kurulum seçeneklerinden hangisi ile
kurulum yapacağımızı soran kurulum tipi ekranı gelecektir.
Eski
bir Windows Server versiyonundan Windows Server 2012 R2’ye yükseltme
yapacaksanız “Upgrade” seçeneğini seçerek devam edecekken, sıfırdan yeni
bir Windows Server 2012 R2 kurulumu için de “Custom (advanced)”
seçeneği kullanılır. Biz sıfırdan yeni bir kurulum yaptığımız için “Custom(advanced)” seçeneğine tıklayarak devam ediyoruz.
Karşımıza
sunucu üzerindeki disk bölümleme, biçimlendirme ve Windows işletim
sistemini kuracağımız disk birimini seçme ekranı gelecektir.
Bu
ekranda sürücü problemlerinden dolayı diski görmeme vb. durumlarda
“Load Driver” seçeneği ile uygun sürücü yüklenerek adımlara devam
edilebilir. Sunucu üzerine tanıtılmış diskler bu aşamada bölümlenmemiş
“Unallocated space” alanı olarak listelenir. Toplamda kaç tane fiziksel
disk takılı ise o kadar disk listede gelecektir. Diski birden fazla
farklı birimlere (volume) bölmek isterseniz de alt kısımda gelen “New”
seçeneğini kullanabilirsiniz. New seçeneğine tıklanınca bizden ne
kadarlık bir birim oluşturacaksak o boyutu Size kutusuna girmemizi
isteyen aşağıdaki ekran gelecektir.
Size
kutucuğuna kapasite girildikten sonra Apply ile onaylayarak birimin
oluşmasını sağlayabilirsiniz. Oluşan birim listede gelecektir. Bu birimi
seçili iken alt kısımdan Format linki ile biçimlendirme yapabilir,
mevcut birimin kapasitesini artırmak için Extend linkini kullanabilir,
oluşturduğunuz birimi silmek için de Delete linkine tıklayabilirsiniz.
Biz
tek bir birim olarak kullanacağımız ve buraya da Windows Server 2012 R2
kuracağımız için bölümlenmemiş alanı (Unallocated Space) seçip, Next
ile sonraki adıma geçiyoruz.
Bu
aşamada artık Windows Server 2012 R2 kurulumu, kurulum dosyalarının
kopyalanması, açılması, özelliklerin ve güncellemelerin yüklenmesi ve
kurulumun tamamlanmasıyla tamamlanmış olacaktır.
Kurulum
tamamlanınca ilk açılışta karşımıza “Settings” ekranı gelerek bizden
“Administrator” kullanıcı hesabı için şifre tanımlaması yapmamızı
isteyecektir.
Burada
şifre belirleme esnasında sağda çıkan anahtar simgesi ile yazdığımız
şifreye ait karakterlerin görüntülenmesini sağlayabiliriz.
Finish
ile bir sonraki adıma geçilir. Ve karşımıza kurulum sonrası ilk
açılıştaki ayarlar tamamlanarak Windows logon ekranı gelir.
Windows
Server 2012 R2 ile artık logon ekranında da tasarım olarak yenilikler
var. Logon ekranında saat ve tarih bilgisi doğrudan geliyor.
Ctrl+Alt+Delete
ile logon ekranı çağrıldığında aşağıda gördüğümüz tasarımı son derece
sade ve tamamen fonksiyonelliğe odaklanarak geliştirilmiş yeni Logon
ekranı karşımıza gelecektir. Password
kutusuna kullanıcımıza ait şifre bilgisi girildikten sonra Submit
butonuna basarak Windows Server 2012 R2’ye logon olma sürecini
başlatıyoruz.
Engelli
kullanıcılar için erişiebilirlik seçeneklerinin kullanılması
amaçlanıyorsa yine logon ekranında sol alt köşedeki engelli ikonunu
kullanabilirsiniz.
Mevcut
kullanıcı dışında farklı bir kullanıcı ile logon olacaksanız yine logon
ekranında diğer kullanıcı üzerine tıklayarak kullanıcı bilgilerini
girebilirsiniz.
Biz Administrator hesabı ile ilk logon sürecimizi başlatıyoruz.
Kullanıcı bilgilerinizi girdikten sonra yine sağa bakan ok düğmesi ile logon süreci başlatılır. İlk logon esnasında karşımıza “Server Manager” yönetim aracı yüklenmeye başlayacaktır.
Şu
anda kurduğumuz sürüm Preview olduğu için de Windows Error Reporting
Privacy Statement ekranı karşımıza gelerek bize kullandığımız sürümün
geliştirme versiyonu olduğu ve geri bildirim özelliklerinin aktif
olduğunu, bizden oluşabilecek hatalara karşın Error Reporting özelliğini
aktifleştirip aktifleştirmeyeceğimizle ilgili onay istiyor. Accept
seçeneği ile onaylıyoruz.
Windows Server 2012 R2 ile Server Manager arayüzü karşımıza gelecektir.
İlk
açılışta klasik bir Dashboard ve dashboard içerisinde de rol ekleme,
diğer sunucuları yönetme ile ilgili linkler karşımıza geliyor. Lokal
sunucu ile ilgili işlemler için sol tarafta gelen Local Server seçeneği
kullanılabilir. Server Manager ile rollerin kurulumu, incelenmesi ve detaylar diğer makalelerde inceliyor olacağız.
Windows
Server 2012 R2 ile Windows Server 2012’den farklı olarak göze çarpan
ilk yenilik Start menüsüne erişim için konulan aşağıdaki şekilde de
görüldüğü gibi Start butonudur.
Bu
buton eski nesil Start menüsünü getiren bir butonu değildir. Windows
Server 2012 ile tanıştığımız modern-stil, Windows 8-stil ya da
metro-stil başlat menüsüne erişimi sağlayacaktır.
Windows
Server 2012 zamanında böyle bir buton olmadığı için kullanıcılar
ekranın sağ ya da sol alt köşelerine farelerini konumlandırarak buraya
ulaşabilirken, ve özellikle yeni kullananların bunu fark etmesine kadar
alınan negatif geri bildirimlerden sonra R2 sürümü ile beraber böyle bir
buton işleri biraz daha kolaylaştırmış oldu. Yukarıdaki şekilde de
gördüğünüz gibi Start menüde değişen bir durum yok. Hemen bu ekranda
iken sunucumuzun TCP/IP ayarlarını yapılandırmak için Control Panel
aracına gidiyoruz. Control Panel ikonuna ıklayınca gelen Control Panel içerisindeki Network and Sharing Center açıyoruz.
Gelen ekranda Change adapter settings ile ağ kartı bağlantılarını listeleme ekranına geliyoruz.
Windows
Server 2012 R2’de eski Local Area Connection olan ağ kartı adı Ethernet
olarak değiştirilmiş. Bunun Properties’ini açıyoruz.
Bu aşamada TCP/Ipv6 kullanmayacağımız için onun kutucuğunu boşaltıyoruz. IP ayarlarını yapılandırmak için TCP/Ipv4 Properties’ine giriyoruz.
IP
Adresi, Subnet Mask ve Preferred DNS Server ile ilgili kısımlara
gerekli ip ayarlarını giriyoruz. Böylece bir sonraki makalemizde ele
alacağımız Windows Server 2012 R2 üzerine Active Directory Domain
Service kurulumu için gerekli altyapıyı hazırlamış oluyoruz.
Gerekli ayarları yaptıktan sonra OK butonları ile ekranları onaylıyoruz.
IP
Adresi, subnet mask, default gateway, DNS adresi gibi tanımları
grafiksel araçlar dışında komut satırı araçlarını kullanarak da
değiştirebilirsiniz. Bu konuda sık olarak kullanılan favori araçlarımız:
NETSH.EXE komut satırı aracı ve NETAdapter isimli powershell komut
kütüphanesi aracıdır. Şimdi hızlıca bunların kullanımını da sırası
gelmişken uyguluyor olalım.
NETSH ile TCP/IP ayarlarını yapılandırmak için aşağıdaki uygulamaları gerçekleştirebilirsiniz:
Netsh interface ip show config komutu ile mevcut TCP/IP konfigürasyonu listelenmiş olacaktır:
Netsh interface ip set address ile yeni bir ip adres, subnet mask ve default gateway ataması yapılabilir:
Netsh interface ip set dns ile DNS sunucu adresi tanımlanabilir.
Netsh interface ip set wins ile WINS sunucu adresi tanımlanabilir.
Netsh interface
ip set address “Local Area Connection” dhcp komutu ile ip adresinin
DHCP’den otomatik alacak şekilde ayarlayabilirsiniz.
Netsh interface ip set dns “Local Area Connection” dhcp komutu ile DNS adresinin DHCP’den otomatik alacak şekilde ayarlayabilirsiniz.
netsh
interface ip add dns name=”Ethernet” 8.8.8.8 index=2 komutu ile
Alternate DNS adresi tanımlanabilir. Burada alternate ya da ikinci
sıradaki DNS sunucu tanımını index parametresinin sağladığına dikkat
edin.
Not: Komutlarda
“Ethernet” tanımı yerine sizde TCP/IP ayarını yapacağınız arabirimin
adı ne olarak tanımlıysa onu kullanmanız gerekecektir.
PowerShell komutları ile TCP/IP ayarlarını yapılandırmak için aşağıdaki uygulamaları gerçekleştirebilirsiniz:
Öncelikle aşağıdaki komutla NetAdapter PwShell komut kütüphanesi kullanım için aktifleştirilir.
Import-Module NetAdapter
Aşağıdaki komutla Ethernet isimli arabirime ait ipv4 adresi subnet mask ve default gateway tanımları ayarlanabilir:
New-NetIPAddress -IPAddress 10.0.0.2 -InterfaceAlias "Ethernet" -DefaultGateway 10.0.0.1 -AddressFamily IPv4 -PrefixLength 24
Aşağıdaki komutlar Ethernet isimli arabirim için DNS sunucu adresi tanımlanabilir:
Set-DnsClientServerAddress -InterfaceAlias "Ethernet" -ServerAddresses 10.10.10.1
NetAdapter kütüphanesindeki diğer komutlarla ilgili bu linke tıklayarak detaylı bilgi elde edebilirsiniz.
Kurulum
sonrası gerçekleştirilecek temel yapılandırma adımlarından bir diğeri
de sunucu adının ayarlarnmasıdır. Bu konuda da farklı araçlardan farklı
arayüzleri kullanarak işlemi gerçekleştirmek mümkündür. Biz geleneksel
yöntemle bu işlemi gerçekleştirmek için aşağıdaki şekilde de görüldüğü
gibi Start butonu üzerinde sağ tuşa bastığımızda gelen menüden System
kısayoluna tıklıyoruz.
Karşımıza System arayüzü gelecektir.
Bu
ekranda Computer name kısmında sunucu kurulumunda otomatik olarak
üretilen sunucu bilgisayar adını göreceksiniz. Kendi isteğimize göre bir
sunucu adı tanımlamak için sağ tarafta gelen Change Settings butonu ile
klasik System Properties ekranına geçiyoruz.
Bu
ekranda Change butonuna tıklayarak gelen Computer Name/Domain Changes
ekranında Computer Name kutusuna sunucuya vereceğimiz yeni adı verdikten
sonra OK ile onaylıyoruz.
Sunucuyu yeniden başlat ile ilgili aşağıdaki uyarı ekranı gelecektir. OK ile onaylıyoruz.
System
Properties ekranında Close butonuna basarak gelen Microsoft Windows
diyalog kutusundan Restart Now ile yeniden başlatma sürecini
gerçekleştiriyoruz.
Sunucu
adını değiştirme işlemini gerçekleştireceğimiz yöntemlerden biri de
Server Manager konsolunda sol tarafta gelen Local Server kategorisi
altından Computer Name kısmında gelen mevcut bilgisayar adı üzerine
tıklamak olacaktır. Bu yolla yine System özellikleri ekranına ulaştıktan
sonra yukarıdaki adımları gerçekleştirip sunucuyu yeniden başlatmamız
gerekecektir.
Sunucu
bilgisayar adını değiştirmenin bir diğer yöntemi de komut satırı
araçlarını kullanmaktır. Bunlardan ilki NETDOM.EXE isimli komut satırı
aracı olabilir. Aşağıda görüldüğü gibi NETDOM RENAMECOMPUTER seçeneği
ile bilgisayar adını değiştirmek mümkündür.
Burada
RenameComputer ifadesinden sonra mevcut sunucu adını akabinde de
/NEWNAME:YeniSunucuAdı parametresi ile yeni sunucu adı verilerek 5
saniye içerisinde sunucunun yeniden başlatılması tetiklenmiş olacaktır.
Bizden bu konuda yukarıdaki şekilde görüldüğü gibi onay isteyecektir. Y ile onaylayarak süreci başlatıyoruz.
Komut
satırından sunucu adını değiştirmek için kullanabileceğimiz
yöntemlerden bir diğeri de PowerShell komut satırı aracı olacaktır.
Aşağıdaki şekilde görüldüğü gibi Rename-Computer powershell komutu ile
MSTDC02 isimli yeni sunucu adı verilip değişiklik tetiklenebilir.
Değişikliğin
geçerli olması için bizden sunucuyu yeniden başlatmamızı isteyecektir.
Restart-Computer komutu ile de sunucuyu yeniden başlatmış olacaksınız.
Sunucu
adını değiştirmek için uygulanabilecek bir diğer yöntem de registry
içerisinden ComputerName bilgisinin tutulduğu aşağıdaki şekilde görülen
ComputerName ve ActiveComputerName kapları içerisindeki ComputerName
string değerini değiştirmekle mümkündür.
Bu değişiklik sonrasında sunucuyu yeniden başlatarak değişiklik etkinleşmiş olacaktır.
Sonuç olarak Microsoft’un
bulut tabanlı işletim sistemi olan Windows Server 2012 R2 ile beraber
çok sayıda yenilik ve geliştirme bizleri bekliyor. Bu makalemizde
Windows Server 2012 R2 kurulumunu ve kurulum sonrası başlangıç
ayarlarını gerçekleştirmiş olduk. Bir sonraki makalemizde görüşmek üzere esenkalın.